Skip links

Prezenty w biznesie

Nadchodzi czas Świąt Bożego Narodzenia, a to oznacza, że  większość z nas zaczyna się zastanawiać jakie prezenty kupić dla najbliższych. Ruszamy w głąb naszej wyobraźni i desperacko odpychamy od siebie myśl, ze szósta para ciepłych skarpet na pewno się przyda.
Chcemy, żeby prezent był „trafiony” i ucieszył obdarowaną osobę. I tu zaczyna się problem, bo to nie jest takie proste. Znalezienie odpowiedniego prezentu wymaga od nas pewnego wysiłku: poznania upodobań obdarowywanej osoby, kreatywności i pomysłowości, ale wysiłek się opłaca. Jak pisze Łukasz Walewski w swojej książce „Przywitaj się z królową” „oryginalny prezent,  może mieć większą wartość od najdroższych klejnotów” i warto o tym pamiętać nie tylko szukając  podarunków dla najbliższych, ale też, lub przede wszystkim,  przygotowując prezenty w relacjach służbowych.

W biznesie prezenty dajemy sobie z różnych okazji: świąt, spotkań, jubileuszy, w ramach podziękowania czy w dowód uznania czyichś osiągnięć. Można powiedzieć, ze okres świąteczny trwa tu cały rok, warto więc poznać zasady, dzięki którym prezent spełni swoją rolę i ucieszy obdarowaną osobę a sposób jego wręczenia będzie zgodny ze standardami obowiązującymi w świecie biznesu.

Żelazne zasady:

  • Prezent nie powinien być „reklamówką”, a zatem unikajmy wręczania podarunków z widocznym logotypem naszej firmy. Jeśli decydujemy się na zamieszczenie logo, powinno być ono subtelne i praktycznie niezauważalne.
  • Rodzaj prezentu uzależniamy od stopnia zażyłości. Unikajmy jednak prezentów zbyt osobistych.
  • Zgodnie z zasadami dobrego wychowania, z każdego prezentu powinniśmy się ucieszyć i podziękować za niego. Jeśli prezentu nie otwieraliśmy tuż po jego otrzymaniu i nie mieliśmy okazji podziękować za niego osobiście,  robimy to telefonicznie lub korespondencyjnie.
  • Wartość prezentu dostosowujmy do okoliczności. Nie dawajmy prezentów zbyt drogich, bo mogą one spowodować zakłopotanie, chęć rewanżu lub spotkamy się z odmową przyjęcia takiego podarunku. Etykieta dopuszcza taką sytuację, jeśli obdarowany uzna prezent za zbyt kosztowny, a tym samym nie będzie miał możliwości zrewanżowania się. Zbyt tani prezent natomiast będzie świadczył o złym guście i braku wyczucia.

Dość często zdarzają się, nie tylko w biznesie, ale i dyplomacji dysproporcje w wartości wymienianych prezentów. Przykładem takiej sytuacji była wymiana podarunków pomiędzy Królową Elżbietą II a papieżem Franciszkiem. Królowa podarowała papieżowi miód i whisky, a papież zrewanżował się dokumentem z XVII wieku ze zbiorów watykańskich oraz globusem ze specjalną dedykacją dla prawnuka królowej – Georga (1*).

To dość niezręczna sytuacja, która powinna zostać zniwelowana na etapie ustalania porządku i programu spotkania. Powinno się wówczas uzgodnić jakiego rodzaju prezenty zostaną wręczone. Podobnie można postąpić przygotowując się do ważnego spotkania biznesowego.

Przyjmując kilkuosobową delegację, zadbajmy by każdy z gości otrzymał od nas upominek.

Prezenty bezpieczne:

  • To między innymi takie, które nawiązują do miejsca, z którego pochodzi osoba wręczająca prezent. Jeśli podarunek trafi do osoby reprezentującej inną kulturę od naszej,  warto by prezent nawiązywał do kultury i dobrodziejstw naszego kraju. Należy jednak upewnić się, czy na etykiecie nie znajduje się napis „Made In China”, jak stało się w przypadku prezentu, który podarował prezydentowi Barakowi Obamie, premier David Cameron. Był to stół do ping-ponga, który wprawdzie zaprojektowany został w UK, ale wykonany w Chinach. Prezent, mimo wszystko, był bardzo udany, bo nawiązywał do wspólnej gry, jaką odbyli panowie rok wcześniej, podczas wizyty Prezydenta USA w Wielkiej Brytanii a ten drobny szkopuł nie miał większego wpływu na bardzo pozytywny odbiór podarunku. (2*)
  • Regionalne smakołyki również uznawane są za podarunki bezpieczne. Z umiarem natomiast należy podchodzić do ilości darowanego produktu.
  • Za prezenty bezpieczne uznaje się też podarunki praktyczne czyli takie, które można wykorzystać: jak eleganckie przybory do pisania czy skórzane etui. Nie można jednak powiedzieć, że są to bardzo wyszukane podarunki.
  • Bezpieczne jest też podarowanie butelki dobrego wina czy innego szlachetnego trunku. Należy jednak obdarowanemu pozostawić decyzję, czy poczęstuje on nas zawartością, czy zostawi na inną okazję.

Ryzykowne prezenty:

  • Prezenty żywe. Taki prezent może wprowadzić w zakłopotanie chyba każdego. O ile ze łzą w oku oglądamy filmowe sceny, podczas których mała dziewczynka dostaje puchatego pieska na urodziny, tak prezent w postaci wielbłąda, który w darze otrzymał, będąc z wizytą w Mali, prezydent Francji François Holland, może spowodować nieco więcej zamieszania.
  • Prezenty służące jako element wystroju wnętrz jak np. obrazy, rzeźby czy lampy.
  • Kosmetyki i podarunki zapachowe.
  • Prezenty wskazujące na podeszły wiek osoby obdarowywanej takie jak: ciepłe kapcie czy koc.
  • Kwiaty – choć są bardzo częstym prezentem lub dodatkiem do prezentu, należy pamiętać o tym, że w biznesie, w przeciwieństwie do etykiety towarzyskiej, możemy je wręczyć mężczyźnie w każdym wieku. Prywatnie jest to prezent zarezerwowany głównie dla Pań oraz panów w podeszłym wieku. Kwiaty zawsze wręczamy odwinięte i pączkami do góry. Unikajmy też nieparzystej liczby kwiatów,  kwiatów suszonych i polnych. Dobrze jest też wiedzieć co oznaczają wręczane kwiaty i choć może mieć to już, w dzisiejszych czasach, coraz mniejsze znaczenie to dla niektórych osób „mowa kwiatów” jest wciąż bardzo wymowna.
  • Prezenty dwuznaczne – za taki uznany został prezent od Mahatmy Gandhiego na ślub Księżniczki Elżbiety z Księciem Filipem. Przyszła królowa myślała, że otrzymała w ślubnym prezencie przepaskę biodrową – co uznała za wysoce niesmaczne. W rzeczywistości był to kawałek płótna, który utkał sam Gandhi. (3*)

 

Choć prezenty, na całym świecie, niezależnie od kultury i wyznania,  kojarzą się dobrze, łatwo sprawić, że ten przyjemny zwyczaj okazywania sobie sympatii i szacunku, zamieni się w prawdziwy koszmar. Zdarzyć się tak może jeśli zapomnimy lub zignorujemy różnice kulturowe i na przykład: w krajach arabskich wręczymy komuś alkohol, czy muzułmanowi podarujemy regionalny mięsny przysmak, co z pewnością zostanie odebrane jako duży nietakt.

krajach arabskich, na przykład, nie należy przynosić podarunków dla żony gospodarza, co zostanie uznane za niestosowne zachowanie. Podobnie jak przyjście na wizytę z produktami spożywczymi. Nie należy też wręczać podarunków na pierwszym spotkaniu – może to być odebrane jako forma przekupstwa. Zasada ta obowiązuje również w Ameryce Łacińskiej. (4*)

Dość duże różnice, w stosunku do naszej kultury, występują również w Japonii i Chinach. Tu symbolika i rytuał mają szczególne znaczenie. W Japonii, przykładowo,  nie powinniśmy  wręczać prezentów, które wychodzą poza ściśle określone ramy cenowe. Ważne jest też by obdarowany wiedział, że otrzyma prezent, tak by sam mógł się przygotować do rewanżu. W kulturze japońskiej kluczowe jest odpowiednie dobrane opakowania. Tutaj nawet długość wstążeczki ma swoje znaczenie. Podarunek powinien być zapakowany w pudełko owinięte kolorowym papierem dobrej jakości. Zdecydowanie należy unikać białych opakowań i cyfr 49, 4 oraz 9, jako że kojarzone są ze śmiercią i trudnościami. (5*)

Chinach natomiast obdarowany zawsze odmawia, za pierwszym razem, przyjęcia prezentu i konieczne jest ponawianie próby, aż do skutku. To rytuał, o którym warto pamiętać podczas dawania prezentów w Państwie Środka. (6*)
To tylko wybrane przykłady pokazujące jak zwyczaje obowiązujące w naszej kulturze mogą być odmienne od tych praktykowanych w innych rejonach świata. Kierując się jedną z najważniejszych zasad etykiety biznesu mówiącej o dostosowaniu, zobligowani jesteśmy do tego, by zapoznać się nie tylko z zasadami, ale przede wszystkim z różnicami kulturowymi.

Jak napisała w swojej książce „Damy i galanci” Anna Drożyńska, podarować coś komuś, to tak jak oddać cząstkę siebie. Nie sposób tego traktować zbyt dosłownie, ale oddaje to w pełni ducha prawdziwego, szczerego podarunku. Dając prezent drugiej osobie mamy doskonałą okazję, by pokazać nasze zaangażowanie w relacje z tą osobą i zostać zapamiętanym. Warto zadbać, by to było dobre wspomnienie. Udanych prezentów i Wesołych Świąt!

Więcej o netykiecie i etykiecie w mojej książce „Kultura budowania relacji służbowych” https://cedewu.pl/Kultura-budowania-relacji-sluzbowych-czyli-etykieta-biznesu-w-praktyce-p2881

 

Źródła:

1 – „Przywitaj się z królową” – Łukasz Walewski
2 – „Przywitaj się z królową” – Łukasz Walewski
3 – „prawdziwa królowa Elżbieta II, jakiej nie znamy” – Andrew Marr
4 – „Kultura Biznesu – normy i formy” – Irena Kamińska
5 – „Kultura Biznesu – normy i formy” – Irena Kamińska
6 – „Protokół dyplomatyczny – ceremoniał i etykieta” – Tomasz Orłowski